Dla kogo jest przeznaczony Program Czyste Powietrze? To pytanie zadaje sobie wielu właścicieli domów jednorodzinnych, słysząc o dofinansowaniach na wymianę pieców i termomodernizację. Czyste Powietrze to rządowy program dotacji, dzięki któremu można otrzymać wsparcie finansowe na ocieplenie domu, wymianę starego „kopciucha” na ekologiczne źródło ciepła, docieplenie ścian / dachu i inne inwestycje poprawiające efektywność energetyczną budynku. Od marca 2025 roku ruszyła nowa odsłona programu z istotnymi zmianami – wyższymi kwotami dotacji (nawet do 170 tys. zł) dla najuboższych beneficjentów oraz m.in. z obowiązkowym audytem energetycznym budynku przed otrzymaniem dofinansowania. W niniejszym artykule w przystępny sposób wyjaśniamy, kto dokładnie może skorzystać z Programu Czyste Powietrze, jakie warunki trzeba spełnić (dochody, wymagania techniczne, rodzaj budynku), jakie są aktualne progi dochodowe i poziomy dofinansowania w 2025 r., a także jak wyglądają najważniejsze formalności (np. audyt energetyczny). Podpowiadamy również, jak uprościć proces aplikowania – korzystając z pomocy ekspertów Adenergo i usługi Pakiet Start – tak, aby szybko i bez stresu uzyskać należną dotację.
Dla kogo jest Program Czyste Powietrze? Warunki uczestnictwa
Program Czyste Powietrze jest adresowany do osób fizycznych będących właścicielami starszych budynków jednorodzinnych, spełniających określone kryteria. Udział w programie zależy zarówno od sytuacji prawno-technicznej budynku, jak i od sytuacji dochodowej wnioskodawcy. Oto główne warunki, które trzeba spełnić, aby móc skorzystać z dofinansowania:
- Własny dom jednorodzinny – Wnioskodawca musi być właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego. Dofinansowanie obejmuje też wydzielone lokale mieszkalne w budynkach jednorodzinnych (np. bliźniak, segment) pod warunkiem, że mają założoną odrębną księgę wieczystą. Program nie dotyczy mieszkań w blokach ani nowych domów deweloperskich.
- Minimalny okres posiadania – Właścicielem (lub współwłaścicielem) nieruchomości trzeba być od co najmniej 3 lat przed złożeniem wniosku. Ten wymóg wprowadzono, aby zapobiegać nadużyciom (np. zakupowi domu tylko w celu uzyskania dotacji). Uwaga: Jeśli dom został nabyty w drodze spadku, warunek 3 lat nie obowiązuje.
- Tylko raz na budynek i na osobę – Z programu Czyste Powietrze można skorzystać jednorazowo. Na jeden budynek (lokal) przysługuje tylko jedna dotacja – nie ma możliwości ponownego uzyskania dofinansowania na ten sam dom w przyszłości. Również osoba, która raz otrzymała dotację, nie może ponownie aplikować, nawet na inną nieruchomość.
- Rok budowy domu – Program jest skierowany do właścicieli starszych domów. Dofinansowanie przysługuje tylko budynkom oddanym do użytku do 31 grudnia 2020 r. (włącznie). Domy nowsze, wybudowane w latach 2021–2025, nie kwalifikują się do wsparcia, ponieważ zakłada się, że spełniają już aktualne normy energooszczędności. Czyste Powietrze ma wspierać termomodernizację budynków powstałych przed wprowadzeniem najnowszych standardów izolacji.
- Stary piec na paliwo stałe – Aby otrzymać dotację na wymianę źródła ciepła, w budynku musi znajdować się stary, nieefektywny kocioł na paliwo stałe (węgiel, drewno itp.) lub brak systemu ogrzewania. Program koncentruje się na eliminacji najbardziej emisyjnych źródeł ciepła – nie dofinansuje np. wymiany stosunkowo nowego kotła gazowego na pompę ciepła. Jeśli dom jest już ogrzewany gazowo, olejowo lub innym nowoczesnym systemem spełniającym obecne normy, dotację można uzyskać jedynie na inne elementy termomodernizacji (np. ocieplenie, rekuperację), ale nie na wymianę samego źródła ciepła.
- Poprawa efektywności energetycznej – Należy zobowiązać się, że po przeprowadzeniu dotowanych prac budynek osiągnie określony w programie minimalny standard energetyczny (czyli zmniejszy się jego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania). Dlatego dofinansowanie otrzymają tylko prace w budynkach, które obecnie nie spełniają wymogów efektywności – co jest logiczne, bo tam istnieje potencjał największej poprawy. W praktyce, jeśli Twój dom jest już świetnie ocieplony i ma nowoczesny kocioł, to nie uzyska kolejnej dotacji, bo modernizacja nie przyniosłaby wymaganej poprawy energetycznej.
- Kryterium dochodowe – Program jest skierowany przede wszystkim do osób o niskich i średnich dochodach. Istnieją górne limity dochodu, powyżej których dotacja nie przysługuje. Szczegółowe progi dochodowe i odpowiadające im poziomy dofinansowania omawiamy w kolejnym rozdziale – w uproszczeniu: osoby z dochodem powyżej 135 tys. zł rocznie nie mogą skorzystać z programu, a im niższy dochód w gospodarstwie domowym, tym wyższy procent dofinansowania można uzyskać.
Jeśli spełniasz powyższe warunki – jesteś właścicielem starszego domu, jeszcze nie korzystałeś z Czystego Powietrza i Twoje dochody mieszczą się w wymaganych widełkach – zdecydowanie warto zainteresować się programem. Możesz w ten sposób uzyskać znaczącą dopłatę do niezbędnego remontu, co przełoży się na niższe rachunki za ogrzewanie i czystsze powietrze w okolicy.
Poziomy dofinansowania i aktualne progi dochodowe (2025)
Wysokość dotacji w Programie Czyste Powietrze zależy od dochodów wnioskodawcy. Obowiązują trzy poziomy dofinansowania – podstawowy, podwyższony i najwyższy – z różnymi limitami dochodów. W 2025 roku podniesiono progi dochodowe, dzięki czemu więcej osób kwalifikuje się na wyższe dofinansowanie. Poniżej przedstawiamy aktualne poziomy wsparcia i związane z nimi kryteria dochodowe:
- Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych. Przysługuje wnioskodawcom o rocznym dochodzie do 135 000 zł. Nie ma tu kryterium „na osobę” – liczy się suma rocznych dochodów osoby składającej wniosek. Osoby osiągające wyższy dochód niż 135 tys. zł/rok nie mogą skorzystać z programu (są wykluczone z dofinansowania na poziomie podstawowym).
- Poziom podwyższony – dotacja do 70% kosztów kwalifikowanych. Ten poziom wsparcia przeznaczony jest dla gospodarstw domowych o niższych dochodach. Kryterium to maksymalnie 2 250 zł miesięcznie na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 3 150 zł w gospodarstwie jednoosobowym (liczy się średni dochód na osobę w gospodarstwie). Dzięki podniesieniu progów w 2025 r. więcej rodzin o przeciętnych dochodach łapie się na 70% dofinansowania.
- Poziom najwyższy – dotacja nawet do 100% kosztów kwalifikowanych. Najwyższe dofinansowanie jest zarezerwowane dla osób o najniższych dochodach – miesięczny dochód do 1 300 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub do 1 800 zł w jednoosobowym. Dodatkowo wnioskodawca musi spełniać definicję tzw. ubóstwa energetycznego, co oznacza, że pełne 100% dofinansowania otrzymają tylko właściciele domów o bardzo słabej efektywności energetycznej (zapotrzebowanie na energię do ogrzewania powyżej 140 kWh/m² rocznie) lub osoby korzystające ze świadczeń socjalnych (zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego opiekuńczego).
W praktyce większość beneficjentów otrzymuje dofinansowanie na poziomie 40% lub 70% kosztów, adekwatnie do umiarkowanych dochodów. Osoby najuboższe mogą liczyć na pokrycie niemal całości wydatków, choć trzeba pamiętać, że nawet przy dotacji 100% pewne koszty nie podlegają refundacji – dotacja obejmuje tylko koszty kwalifikowane netto, więc podatek VAT zawsze trzeba pokryć z własnych środków. Program określa także maksymalne kwoty dotacji dla poszczególnych rodzajów przedsięwzięć, co sprawia, że nawet 100% dofinansowania ma swoje limity kwotowe.
Ile konkretnie pieniędzy można dostać? Zależy to od zakresu prac i wybranego poziomu dofinansowania. Dla podstawowego poziomu wsparcia maksymalne sumy dotacji sięgają kilkudziesięciu tysięcy złotych, zaś przy kompleksowej termomodernizacji w najwyższym poziomie wsparcia łączna kwota dofinansowania może wynieść nawet ok. 170 000 zł (dotyczy to najuboższych beneficjentów, którzy jednocześnie przeprowadzą pełny zakres prac – np. wymianę źródła ciepła na pompę gruntową, ocieplenie przegród, montaż wentylacji z rekuperacją itp.). Tak wysokie kwoty pokazują, że warto skorzystać z programu – odpowiednio planując inwestycję można uzyskać bardzo znaczące wsparcie finansowe ze środków publicznych.
Audyt energetyczny i najważniejsze formalności
Jedną z najważniejszych zmian w nowej edycji programu jest nacisk na potwierdzenie efektów energetycznych przeprowadzonych inwestycji. W praktyce oznacza to dodatkowe wymogi formalne dla beneficjenta – przede wszystkim obowiązkowy audyt energetyczny budynku oraz świadectwo charakterystyki energetycznej. Te dwa elementy są teraz integralną częścią procedury uzyskania dotacji. Co to oznacza w praktyce?
- Audyt energetyczny przed inwestycją: Przed złożeniem wniosku (a dokładniej – przed realizacją dotowanych prac) należy wykonać profesjonalny audyt energetyczny domu. Uprawniony audytor dokona oceny aktualnego stanu energetycznego budynku, obliczy jego zapotrzebowanie na energię do ogrzewania oraz zaproponuje zakres prac termomodernizacyjnych (ocieplenie, wymiana pieca, okien etc.), które pozwolą osiągnąć wymaganą poprawę efektywności. Wynikiem audytu jest szczegółowy raport z rekomendacjami oraz tzw. dokument podsumowujący audyt, który będzie trzeba dołączyć do dokumentacji programu przy rozliczeniu dotacji.
- Świadectwo energetyczne po modernizacji: Po zakończeniu wszystkich prac objętych dofinansowaniem wymagane będzie uzyskanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. To oficjalny dokument podsumowujący parametry energetyczne domu po remoncie – m.in. potwierdzający obniżenie zapotrzebowania na energię dzięki przeprowadzonej termomodernizacji. Świadectwo może wystawić jedynie uprawniona osoba na podstawie powykonawczej oceny budynku (należy je dołączyć przy składaniu wniosku o płatność końcową).
Zarówno audyt wstępny, jak i późniejsze świadectwo muszą być wykonane przez osoby z odpowiednimi uprawnieniami (zarejestrowane w centralnym rejestrze auditorów/świadectw). Dobrą wiadomością jest to, że koszt audytu i świadectwa również podlega dofinansowaniu – w ramach programu można otrzymać do 1600 zł netto dotacji łącznie na przygotowanie audytu i świadectwa energetycznego. W praktyce taka kwota powinna pokryć większość, jeśli nie całość, wydatków na te opracowania dla beneficjenta. Nowy wymóg może wydawać się dodatkowym obciążeniem formalnym, ale ma on sens – dzięki audytowi właściciel dokładnie dowiaduje się, jakie prace są najbardziej opłacalne energetycznie, a świadectwo po zakończeniu inwestycji potwierdza osiągnięty efekt (np. o ile % spadło zużycie energii w budynku). To zwiększa transparentność programu i pewność, że publiczne pieniądze faktycznie przekładają się na realne oszczędności energii oraz redukcję emisji zanieczyszczeń.
Poza audytem i świadectwem, trzeba oczywiście dopełnić standardowych formalności związanych z aplikowaniem o dotację. Konieczne będzie m.in. przygotowanie i złożenie wniosku o dofinansowanie (najwygodniej zrobić to online, poprzez portal Generator Wniosków na gov.pl lub za pośrednictwem właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska), a także przedstawienie wymaganych dokumentów załączników – np. dokumentów potwierdzających prawo własności budynku, zaświadczeń o dochodach (w zależności od poziomu dofinansowania), wspomnianego podsumowania audytu energetycznego, zgody współwłaściciela (jeśli dom ma kilku właścicieli) itp.. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku przez fundusz i podpisaniu umowy należy zrealizować planowane prace we wskazanym terminie, a następnie przedstawić wymagane dokumenty do rozliczenia dotacji (faktury, protokoły odbioru robót oraz świadectwo charakterystyki energetycznej sporządzone po modernizacji).
Czy to dużo formalności? Rzeczywiście, lista wymogów jest spora, zwłaszcza dla osoby, która nigdy wcześniej nie korzystała z programów dotacyjnych. Na szczęście nie jesteś pozostawiony samemu sobie – możesz skorzystać ze wsparcia doradców na każdym etapie. Od 2025 r. w programie wprowadzono tzw. operatorów – w pierwszej kolejności są to gminy oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska – których zadaniem jest bezpłatna pomoc mniej zamożnym beneficjentom w przejściu przez proces wnioskowania i realizacji dotacji. W praktyce wiele urzędów gmin od dawna prowadzi punkty konsultacyjne programu Czyste Powietrze – teraz ich rola została rozszerzona, a najubożsi (100% dotacji) muszą obowiązkowo korzystać z pomocy gmin przy składaniu wniosku. Dla pozostałych wsparcie to jest opcjonalne, ale dostępne w miarę możliwości danej gminy. Warto zasięgnąć informacji w swoim urzędzie gminy, czy oferuje doradztwo przy wnioskach.
Alternatywą lub uzupełnieniem pomocy publicznej jest skorzystanie z usług firm doradczych specjalizujących się w programach dotacji energetycznych, takich jak Adenergo. Komercyjni doradcy zapewniają indywidualne wsparcie niezależnie od poziomu dochodu, pomagając maksymalnie wykorzystać możliwości programu. Poniżej opisujemy, jak oferta Adenergo może ułatwić Ci uzyskanie dopłaty z Czystego Powietrza.
Pakiet Start – łatwiejszy start z Programem Czyste Powietrze
Jeśli czujesz, że procedury i wymagania w Programie Czyste Powietrze są skomplikowane, skorzystanie z pomocy ekspertów może zaoszczędzić Ci czasu i stresu. Adenergo oferuje unikalną usługę Pakiet Start Czyste Powietrze, która stanowi prosty i tani pierwszy krok dla właścicieli domów planujących ubiegać się o dotację. Pakiet Start kosztuje jedynie 1 zł brutto i został pomyślany tak, by przy minimum formalności dostarczyć maksimum informacji potrzebnych do podjęcia decyzji o termomodernizacji.
Co zawiera Pakiet Start? W ramach tej usługi eksperci Adenergo wykonują cztery kluczowe czynności:
- Wstępny audyt szacunkowy budynku – oceniają ogólny stan energetyczny domu na podstawie dostarczonych informacji, wskazując główne obszary strat ciepła.
- Weryfikacja dostępnych dofinansowań – sprawdzają, z jakich programów możesz skorzystać (nie tylko Czyste Powietrze, ale też np. ulgi podatkowe, programy lokalne) oraz czy kwalifikujesz się do Czystego Powietrza na podstawie wstępnych danych.
- Analiza finansowa i oszczędności – przedstawiają wstępne wyliczenia, ile możesz zaoszczędzić dzięki planowanym usprawnieniom (np. ile mniej zapłacisz za ogrzewanie po wymianie kotła i ociepleniu domu) oraz jakie będą orientacyjne koszty inwestycji.
- Rekomendacja dalszych kroków – otrzymujesz konkretne zalecenia, co robić dalej. Jeśli z analizy wynika, że warto skorzystać z programu Czyste Powietrze, doradcy wskażą optymalną ścieżkę działania (np. które prace ująć we wniosku, od czego zacząć). Dostaniesz też informację, czy w Twoim przypadku lepiej zacząć od pełnego audytu energetycznego czy od razu składać wniosek itd. .
Pakiet Start jest idealny dla osób, które nie są pewne, czy kwalifikują się do programu albo czy pełny audyt energetyczny będzie opłacalny, a chcą szybko uzyskać konkretną informację przy minimalnym wysiłku formalnym. To także świetne rozwiązanie, gdy dopiero rozważasz termomodernizację – za symboliczne 1 zł otrzymujesz profesjonalną wstępną diagnozę swojego domu i plan działania, co pozwoli Ci uniknąć nietrafionych wydatków na przypadkowe remonty. Po skorzystaniu z Pakietu Start będziesz dokładnie wiedzieć, na jakie dofinansowanie możesz liczyć i jakie kroki podjąć, aby je uzyskać.
Jak zamówić Pakiet Start? To bardzo proste – wystarczy wejść na stronę Adenergo i wypełnić krótki formularz online, opłacić usługę oraz poczekać na kontakt doradcy. W ciągu kilku dni otrzymasz od Adenergo gotowy raport z analizą i zaleceniami, omówisz go z doradcą i zdecydujesz o dalszych działaniach. Jeśli zechcesz, Adenergo może dalej towarzyszyć Ci w procesie – od kompleksowego audytu energetycznego (firma wykonuje szczegółowe audyty uprawnione do programu) po przygotowanie wniosku i pomoc w rozliczeniu dotacji. Innymi słowy, możesz mieć u boku eksperta od początku do końca, co znacznie zwiększa Twoje szanse na uzyskanie maksymalnej dotacji i przeprowadzenie inwestycji bez potknięć.
Podsumowanie – skorzystaj z dofinansowania już dziś
Program Czyste Powietrze to ogromna szansa dla właścicieli domów jednorodzinnych – umożliwia uzyskanie nawet kilkuset tysięcy złotych na modernizację domu, wymianę źródła ciepła na ekologiczne i poprawę komfortu życia. Jeśli zastanawiasz się, „Czyste Powietrze – dla kogo jest ten program?”, odpowiedź brzmi: dla Ciebie, o ile spełniasz opisane kryteria dochodowe i techniczne. Dzięki dotacji możesz znacznie obniżyć koszty potrzebnego remontu, a tym samym szybciej cieszyć się ciepłym, energooszczędnym domem i niższymi rachunkami.
Nie pozwól, by formalności Cię zniechęciły. Skorzystaj z dostępnych form wsparcia – punkty konsultacyjne w gminie lub pomoc ekspertów Adenergo – i złóż wniosek o dofinansowanie. Im szybciej to zrobisz, tym prędzej zaczniesz oszczędzać i poprawisz standard swojego domu. Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy, zamów Pakiet Start za 1 zł lub skontaktuj się z doradcami Adenergo. Nasi specjaliści przeprowadzą Cię przez cały proces krok po kroku, od audytu po rozliczenie dotacji, tak aby Program Czyste Powietrze był dla Ciebie maksymalnie prostym i opłacalnym doświadczeniem. Nie zwlekaj – sięgnij po należne Ci dofinansowanie i zadbaj o swój dom oraz środowisko już dziś!