Dlaczego ocieplenie domu w 2025 roku jest opłacalne?
Ocieplenie domu jednorodzinnego to jedna z najskuteczniejszych inwestycji w obniżenie rachunków za ogrzewanie i poprawę komfortu życia. Dobrze wykonana izolacja termiczna ścian zewnętrznych potrafi zmniejszyć zapotrzebowanie na ciepło nawet o 30–40%, a jeśli docieplimy także dach i wymienimy nieszczelne okna, łączne oszczędności mogą sięgnąć 60–70% kosztów ogrzewania w skali roku. Oznacza to nie tylko niższe rachunki za ogrzewanie budynku, ale też stabilniejszą temperaturę wewnątrz – zimą dom dłużej utrzymuje ciepło, a latem mniej się nagrzewa. Większy komfort cieplny przekłada się na lepsze warunki mieszkania, eliminację przeciągów i chłodnych ścian.
W 2025 roku dodatkową zachętą do termomodernizacji domu jest program Czyste Powietrze, który oferuje dotacje na ocieplenie oraz inne działania ograniczające straty energii. Dzięki temu część kosztów remontu można pokryć ze środków publicznych, znacząco skracając okres zwrotu inwestycji. Jak pokazują analizy, przy wykorzystaniu dofinansowania wkład własny właściciela może być niższy o kilkadziesiąt procent, co sprawia, że termomodernizacja staje się finansowo opłacalna dla przeciętnej rodziny. Warto również pamiętać, że dobrze ocieplony dom to niższe zużycie paliw do ogrzewania – czyli mniejsza emisja zanieczyszczeń i smogu. Ograniczając straty ciepła, dbamy więc nie tylko o własny portfel, ale i o czyste powietrze w okolicy.
Program Czyste Powietrze 2025 – dotacja na ocieplenie domu
Program Czyste Powietrze 2025 to ogólnopolski program dotacyjny, którego celem jest poprawa efektywności energetycznej budynków mieszkalnych i walka z zanieczyszczeniem powietrza. Od 31 marca 2025 r. ruszyła nowa odsłona programu (tzw. nowe Czyste Powietrze), zasilona dodatkowymi funduszami – budżet zwiększono o ok. 10 mld zł ze środków unijnych (Funduszu Modernizacyjnego). Program oferuje bezzwrotne dofinansowanie w ramach programu dla właścicieli domów jednorodzinnych, ukierunkowane na najbardziej potrzebujących beneficjentów i inwestycje dające największy efekt energetyczny. Środki pochodzą z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz funduszy europejskich, a nabór wniosków ma charakter ciągły – można je składać na bieżąco, dopóki wystarcza pieniędzy.
Program Czyste Powietrze wspiera przede wszystkim wymianę nieekologicznych źródeł ciepła i termomodernizację domów. Dotacja na ocieplenie domu jest jednym z głównych elementów – można uzyskać refundację kosztów docieplenia przegród budowlanych (ścian, dachów, stropów itp.) poprawiających izolację termiczną budynku. Dodatkowo w ramach programu finansowane są także inne prace termomodernizacyjne zwiększające efektywność energetyczną: m.in. wymiana źródeł ciepła na nowoczesne (np. pompa ciepła lub kocioł na biomasę zamiast „kopciucha”), modernizacja instalacji grzewczej, montaż wentylacji mechanicznej z rekuperacją czy instalacje OZE wspomagające ogrzewanie (kolektory słoneczne do c.w.u.). Od 2025 r. program nie obejmuje już kotłów gazowych (zgodnie z polityką odchodzenia od paliw kopalnych) – najwyższe dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze przewidziano za to na bezemisyjne technologie, takie jak pompy ciepła czy piece na biomasę.
Czyste Powietrze 2025 kładzie też nacisk na kompleksowe remonty – premiuje szeroki zakres prac prowadzących do dużej poprawy efektywności energetycznej budynku. Można jednak uzyskać wsparcie również na pojedyncze zadania (np. samo ocieplenie ścian) pod warunkiem, że przyniosą one odczuwalne zmniejszenie zużycia energii i emisji. Dzięki temu z programu mogą skorzystać zarówno osoby planujące pełną modernizację domu (wymiana źródła ciepła i ocieplenie budynku), jak i te, które np. niedawno wymieniły piec i teraz chcą docieplić dom czy wymienić okna. W każdym przypadku celem jest to, by budynek po inwestycji spełniał współczesne standardy energooszczędności.
Komu przysługuje dofinansowanie ocieplenia domu?
Beneficjentami programu są osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego. Dofinansowanie przysługuje także na wydzielony lokal mieszkalny w domu jednorodzinnym (np. segment w zabudowie bliźniaczej) – pod warunkiem posiadania odrębnej księgi wieczystej dla tego lokalu. Ważne, że program jest skierowany do właścicieli istniejących budynków: kwalifikują się tylko domy oddane do użytku do 31 grudnia 2020 r.. Nowsze budynki (wybudowane w latach 2021–2025) nie są objęte dotacjami, ponieważ z założenia spełniają już aktualne normy izolacyjności. Czyste Powietrze ma wspierać przede wszystkim modernizację starszych, słabiej ocieplonych domów powstałych bez obecnych standardów energooszczędności.
Aby otrzymać dofinansowanie z programu, należy spełnić też kryteria dotyczące dochodów – to one decydują o poziomie wsparcia. Są trzy poziomy dofinansowania powiązane z progiem dochodowym beneficjenta:
- Podstawowy poziom dofinansowania – pokrywa do 40% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Przysługuje osobom o rocznym dochodzie nieprzekraczającym 135 000 zł. Jest to wariant dla osób o przeciętnych dochodach.
- Podwyższony poziom dofinansowania – pokrywa do 70% kosztów. Próg dochodowy wynosi tu średnio do 2 250 zł (netto „na rękę”) na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 3 150 zł dla osoby samotnej (jednoosobowe gospodarstwo domowe). Ten poziom kierowany jest do osób o niższych dochodach.
- Najwyższy poziom dofinansowania – umożliwia nawet 100% dotacji (pełne pokrycie kosztów kwalifikowanych netto). Przysługuje tylko beneficjentom w najtrudniejszej sytuacji finansowej, o średnim miesięcznym dochodzie do 1 300 zł netto na osobę (w rodzinie) lub 1 800 zł (gospodarstwo jednoosobowe). Dodatkowo wymagane jest spełnienie kryterium ubóstwa energetycznego – np. posiadanie prawa do zasiłku albo bardzo słaby stan energetyczny budynku (wysokie zużycie energii >140 kWh/m² rocznie).
Jak widać, im niższe dochody ma właściciel domu, tym większe może uzyskać wsparcie – od podstawowej dotacji 40% aż po dotację sięgającą 100% kosztów netto dla najuboższych. Program jest przy tym jednorazowy – na jeden budynek/lokal można otrzymać dofinansowanie tylko raz, a osoba, która już skorzystała, nie może ponownie aplikować na inną nieruchomość. Wprowadzono również wymóg posiadania domu przez co najmniej 3 lata przed złożeniem wniosku (z wyjątkiem przypadków dziedziczenia), aby zapobiec nadużyciom.
Warto zaznaczyć, że z dotacji mogą skorzystać także osoby, które nie muszą wymieniać źródła ciepła, bo np. mają już kocioł gazowy lub pompę ciepła – w takiej sytuacji można ubiegać się o dofinansowanie wyłącznie na prace termomodernizacyjne (ocieplenie ścian, wymiana okien, instalacja fotowoltaiki itp.), natomiast nie na wymianę źródła ciepła, które jest już ekologiczne. Program skupia się bowiem na eliminacji nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe (starych pieców węglowych, drewna itp.). Jeśli więc w domu nadal używany jest tzw. kopciuch, to wymiana na nowe efektywne źródło ciepła (np. pompę ciepła, kocioł na biomasę czy ogrzewanie elektryczne) będzie warunkiem uzyskania pełnej dotacji – Czyste Powietrze finansuje likwidację najbardziej emisyjnych pieców wraz z towarzyszącą termomodernizacją.
Podsumowując, dofinansowanie do ocieplenia domu przysługuje właścicielom starszych domów jednorodzinnych (lub wydzielonych lokali) o dochodach mieszczących się w ustalonych progach, którzy zobowiążą się przeprowadzić zalecane prace termomodernizacyjne. Należy pamiętać o przygotowaniu audytu energetycznego budynku i o dopełnieniu wszystkich formalności (dokumenty własności, dochodów itp.), aby ubiegać się o dofinansowanie. Jeśli spełniamy te warunki, warto skorzystać z programu Czyste Powietrze – ocieplenie domu z dotacją jest dużo tańsze, a korzyści z niższych rachunków i lepszego ogrzewania odczujemy przez lata.
Maksymalne dofinansowanie na ocieplenie domu w 2025 roku
Wysokość dofinansowania ocieplenia domu zależy od poziomu, do jakiego zakwalifikuje się wnioskodawca, oraz od zakresu planowanych prac. Program pokrywa od 40% do 100% kosztów kwalifikowanych netto, ale ustalone są też maksymalne kwoty dotacji. Dla pojedynczych zadań (np. samego ocieplenia ścian) maksymalna dotacja może wynosić kilkadziesiąt tysięcy złotych, natomiast przy kompleksowej termomodernizacji całego domu kwoty wsparcia sięgają ponad 100 tys. zł.
Na podstawowym poziomie (do 40%) łączna wysokość dofinansowania jest ograniczona – w poprzedniej wersji programu wynosiła ok. 66 tys. zł, co pozwalało np. ocieplić budynek i wymienić kocioł. W poziomie podwyższonym (70%) limit był wyższy – do ok. 99–119 tys. zł (zależnie od zestawu działań). Natomiast przy najwyższym poziomie (do 100% kosztów netto) maksymalne dotacje sięgają nawet 135–136 tys. zł. Taka kwota możliwa jest jednak tylko przy kompleksowej modernizacji (ocieplenie całego budynku + wymiana źródła ciepła i dodatkowe instalacje). Jeśli beneficjent skupia się wyłącznie na termomodernizacji (bez wymiany pieca), to maksymalna dotacja na same prace ociepleniowe jest niższa – według programu 2025 wynosi ok. 83 000 zł w najwyższym progu.
Należy pamiętać, że program wprowadził mechanizm racjonalizacji wydatków, czyli limity jednostkowe dotacji na poszczególne prace. Dla ocieplenia przegród budynku ustalono maksymalną kwotę dotacji na 1 m² izolacji. Oznacza to, że nawet jeśli zapłacimy wykonawcy więcej niż wynosi limit (np. z powodu droższego materiału), dofinansowanie i tak zostanie policzone tylko do tej ustalonej stawki za metr kwadratowy. Takie ograniczenie zapobiega sztucznemu zawyżaniu cen u beneficjentów z dotacją. Limity obowiązują też dla innych kosztów (np. okien, drzwi, montażu pompy ciepła itd.), co gwarantuje, że program pokrywa standardowy koszt rynkowy, a ewentualne ponadnormatywne wydatki inwestor pokrywa z własnej kieszeni.
Pomimo tych limitów, maksymalne dofinansowanie jest bardzo wysokie – na najwyższym poziomie wsparcia można otrzymać w sumie nawet ~136 tys. zł (przy kompleksowym remoncie z pompą ciepła). Tak znacząca dotacja czyni gruntowną termomodernizację osiągalną finansowo dla wielu rodzin, którym trudno byłoby wyłożyć taką sumę samodzielnie. W praktyce wysokość dotacji zależy od indywidualnego zakresu projektu – dlatego kluczowe jest dobre zaplanowanie prac podczas audytu energetycznego, aby wykorzystać dostępne dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze jak najefektywniej.
Audyt energetyczny – niezbędny krok przed złożeniem wniosku
Przed złożeniem wniosku o dotację obowiązkowo trzeba wykonać audyt energetyczny budynku. Od 31 marca 2025 r. wymóg audytu dotyczy wszystkich inwestycji w programie Czyste Powietrze – to element nowych zasad mających zapewnić, że dotacje przynoszą realne efekty. Audyt energetyczny to profesjonalna analiza domu pod kątem zużycia energii i strat ciepła. Audytor odwiedza budynek, ocenia jego stan termiczny (m.in. izolację ścian, dachu, stolarkę okienną, system ogrzewania i wentylacji) oraz wskazuje, jakie prace termomodernizacyjne są potrzebne. Wynikiem audytu jest raport zawierający zalecenia – np. gdzie należy docieplić przegrody, jaką grubość izolacji zastosować, czy opłaca się wymienić okna lub stare źródło ciepła. Często w ramach audytu wykonuje się też badanie kamerą termowizyjną, które ujawnia miejsca największych ubytków ciepła (na termogramach jasne obszary pokazują ucieczkę ciepła przez niezaizolowane fragmenty, np. nieszczelne okna lub mostki termiczne).
Raport z audytu pełni kluczową rolę we wniosku o dofinansowanie – uzasadnia zakres planowanych robót i pokazuje, że dzięki dotacji budynek osiągnie wymagany standard energetyczny. Program wymaga bowiem, by inwestycja przyniosła określoną poprawę: np. jeśli dom przed remontem potrzebował >140 kWh/m² rocznie na ogrzewanie, to po modernizacji zużycie musi spaść o co najmniej 40% i zejść poniżej 140 kWh/m². Audyt wylicza te parametry, co pozwala funduszowi ocenić, czy projekt kwalifikuje się do wsparcia. Po zakończeniu prac natomiast wymagane jest wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, które potwierdzi osiągnięcie poprawy (m.in. niższe zapotrzebowanie na energię do ogrzewania). Świadectwo to jest sporządzane przez uprawnionego specjalistę na podstawie stanu domu po termomodernizacji.
Bez przeprowadzenia audytu i przedłożenia później świadectwa nie da się rozliczyć dotacji – fundusz po prostu nie wypłaci dofinansowania bez tych dokumentów. Na szczęście sam audyt i świadectwo również są dofinansowane w ramach programu. Można otrzymać dotację do ich kosztu netto (łącznie do 1600 zł), dzięki czemu beneficjent pokrywa tylko część ceny z własnej kieszeni. W praktyce zaleca się zlecić audyt energetyczny zaraz na początku procesu – przed złożeniem wniosku lub tuż po jego złożeniu – a następnie dołączyć raport audytora do dokumentacji aplikacyjnej. Taki audyt to nie tylko formalność, ale i cenna „mapa drogowa” modernizacji: wskazuje najbardziej opłacalne działania, przewiduje oszczędności na rachunkach oraz pomaga dobrać materiały spełniające normy efektywności energetycznej budynku. Krótko mówiąc, audyt energetyczny to fundament dobrze zaplanowanej termomodernizacji i zarazem przepustka do uzyskania dotacji.
Jak złożyć wniosek o dofinansowanie do ocieplenia domu?
Proces ubiegania się o dotację z programu Czyste Powietrze na ocieplenie domu warto rozłożyć na kilka kroków. Pierwszym z nich jest wspomniane przygotowanie audytu energetycznego budynku oraz decyzja, jakie prace będziemy realizować (zgodnie z rekomendacją audytora). Mając audyt i wstępny kosztorys inwestycji, możemy przystąpić do wypełnienia wniosku o dofinansowanie. Najwygodniej zrobić to przez internet – służy do tego Generator Wniosków o dofinansowanie dostępny na Portalu Beneficjenta gov.pl. W praktyce wystarczy zalogować się profilem zaufanym i wypełnić wniosek online, wpisując swoje dane, informacje o domu oraz zakres planowanych prac. System poprowadzi nas przez kolejne sekcje formularza, gdzie podamy m.in. rodzaj ocieplanych przegród, powierzchnię do ocieplenia, planowany nowy system grzewczy (jeśli dotyczy) itp. Do elektronicznego wniosku od razu dołączamy wymagane skany dokumentów.
Alternatywnie wniosek można złożyć tradycyjnie, papierowo. Wnioski przyjmują wojewódzkie fundusze ochrony środowiska (WFOŚiGW) – można wydrukować formularz wypełniony elektronicznie i zanieść lub wysłać go do odpowiedniego oddziału funduszu w swoim województwie. Pomoc w złożeniu wniosku oferuje także wiele gmin – w urzędach gmin funkcjonują punkty konsultacyjne programu Czyste Powietrze. Pracownik gminy może udostępnić formularz, pomóc go wypełnić poprawnie, a następnie przekazać nasz wniosek do WFOŚiGW. Niezależnie od wybranej drogi, złożenie wniosku jest bezpłatne i odbywa się w trybie ciągłym (brak konkursów czy rankingów – liczy się spełnienie warunków).
We wniosku należy dokładnie opisać planowaną inwestycję. Podajemy dane inwestora (wnioskodawcy), adres budynku, a także zakres prac podlegających dotacji (np. „docieplenie ścian zewnętrznych 120 m² styropianem 15 cm, ocieplenie stropu poddasza wełną 100 m², wymiana kotła na pompę ciepła” itp.). Trzeba też przedstawić szacunkowe koszty – zwykle w formie tabeli kosztorysowej wbudowanej w formularz lub na podstawie załączonych ofert od wykonawców. Na końcu wniosku dołączamy wymagane załączniki potwierdzające nasze uprawnienia do dotacji.
Wniosek o dofinansowanie – jakie dokumenty trzeba złożyć?
Poprawne przygotowanie dokumentacji znacząco zwiększa szanse na sprawne przyznanie dotacji. Do wniosku o dofinansowanie należy dołączyć następujące dokumenty (w formie skanów, jeśli składamy online, lub kopii papierowych):
- Dokument potwierdzający własność domu – najczęściej akt notarialny lub aktualny odpis z księgi wieczystej. Musi z niego wynikać, że wnioskodawca jest właścicielem albo współwłaścicielem budynku/lokalu.
- Dokumenty dochodowe wnioskodawcy – w zależności od poziomu dofinansowania może to być oświadczenie o dochodzie rocznym (poziom podstawowy) lub zaświadczenie z urzędu skarbowego o dochodzie na osobę w gospodarstwie (poziom podwyższony i najwyższy). Osoby ubiegające się o najwyższe dofinansowanie muszą też dostarczyć dokument potwierdzający prawo do zasiłku (stałego, okresowego, rodzinnego lub opiekuńczego), o ile dotyczy. Przedsiębiorcy dołączają oświadczenie o przychodzie z działalności (żeby wykazać spełnienie limitu).
- Audyt energetyczny budynku – raport sporządzony przez uprawnionego audytora, zawierający ocenę stanu energetycznego i zalecenia modernizacyjne. Audyt jest teraz obowiązkowy i jego kopię trzeba przedłożyć razem z wnioskiem.
- Orientacyjny kosztorys lub oferty wykonawców – warto przygotować zestawienie planowanych prac i ich kosztów. Można dołączyć np. faktury pro forma lub oferty cenowe od firm ociepleniowych, instalacyjnych itp. Choć nie zawsze jest to wymagane, taka dokumentacja uwiarygadnia kwoty wpisane we wniosku i ułatwia jego ocenę.
- Umowy z wykonawcami – ten dokument jest konieczny tylko jeśli wnioskujemy o prefinansowanie (zaliczkę). Wtedy do wniosku dołącza się kopie zawartych umów z wykonawcami na prace objęte inwestycją (maksymalnie trzy umowy). Na tej podstawie fundusz wypłaci część dotacji z góry. Jeśli nie korzystamy z zaliczki, umowy nie są obowiązkowe na etapie składania wniosku.
- Inne załączniki wymagane przez formularz – np. zgoda współwłaściciela, jeśli dom ma kilku właścicieli (gdy tylko jeden z nich składa wniosek), upoważnienie pełnomocnika (jeśli wniosek składa pełnomocnik), ewentualnie dokumenty dot. statusu budynku (np. pozwolenie na budowę przed 2021 r., co zwykle potwierdza już sam akt własności).
Wypełniony wniosek wraz z kompletem załączników składamy elektronicznie lub papierowo. Po złożeniu następuje etap weryfikacji przez fundusz – wniosek jest sprawdzany formalnie i merytorycznie. Jeśli czegoś brakuje lub potrzebne są wyjaśnienia, urząd może wezwać do uzupełnienia wniosku w określonym terminie. Dlatego tak istotne jest, by wszystkie dane i dokumenty były kompletne i prawidłowe – to pozwoli uniknąć opóźnień czy poprawek. Gdy wniosek zostanie oceniony pozytywnie, fundusz wystawia decyzję o przyznaniu dotacji i przygotowuje umowę o dofinansowanie do podpisu. Beneficjent podpisuje umowę i od tego momentu można oficjalnie rozpoczynać realizację inwestycji (jeśli prace nie ruszyły wcześniej).
Co obejmuje dofinansowanie ocieplenia domu w ramach programu Czyste Powietrze?
Dofinansowanie ocieplenia domu obejmuje szeroko rozumiane prace izolacyjne, których celem jest zmniejszenie strat ciepła w budynku. Refundacji podlegają zarówno materiały izolacyjne, jak i koszty ich montażu (robocizna ekip wykonawczych). W ramach programu można uzyskać zwrot części wydatków na docieplenie przegród zewnętrznych domu, w tym przede wszystkim:
- Ocieplenie ścian zewnętrznych – ocieplanie elewacji styropianem, wełną mineralną czy innym materiałem termoizolacyjnym wraz z tynkowaniem i wykończeniem elewacji.
- Ocieplenie dachu lub stropodachu – wykonanie izolacji termicznej dachu skośnego (np. wełną mineralną między krokwiami) lub ocieplenie stropodachu/poddasza nieużytkowego w celu ograniczenia ucieczki ciepła do góry.
- Docieplenie podłogi na gruncie i stropów – np. izolacja podłogi parteru styropianem XPS, ocieplenie stropu nad nieogrzewaną piwnicą, ocieplenie stropu strychu itp.
- Izolacja fundamentów – jeśli budynek tego wymaga, program dofinansowuje również ocieplenie ścian fundamentowych lub cokołów (co zapobiega ucieczce ciepła do gruntu i przemarzaniu fundamentów).
Oprócz typowych przegród budowlanych, dofinansowanie może objąć także wymianę stolarki okiennej i drzwiowej na nową, energooszczędną. Często stare okna i drzwi zewnętrzne są najsłabszym ogniwem termicznym budynku – przez nieszczelności ucieka ciepło. Program pozwala więc wymienić okna (oraz drzwi zewnętrzne, ewentualnie bramę garażową w ogrzewanym garażu) na nowoczesne, o niskim współczynniku przenikania ciepła. Finansowane są zarówno koszty zakupu okien/drzwi, jak i ich montażu (wraz z obróbkami murarskimi, parapetami itp.). W praktyce często ocieplenie ścian idzie w parze z wymianą okien – takie kompleksowe podejście zapewnia najlepszy efekt.
Dofinansowanie obejmuje ponadto prace uzupełniające, niezbędne do prawidłowego wykonania termomodernizacji. Na przykład, jeśli przy okazji ocieplania ścian trzeba wykonać drobne naprawy tynków, przerobić rynny czy obróbki blacharskie – także te koszty można wliczyć, choć są one limitowane (tzw. prace towarzyszące finansowane są tylko do pewnego procentu wartości głównych robót). Generalnie jednak dofinansowanie obejmuje wszystko, co składa się na poprawę izolacyjności budynku: od styropianu i kołków mocujących, przez folię i siatkę zbrojącą, kleje, tynki elewacyjne, aż po usługi fachowców docieplających dom. Dzięki temu beneficjent otrzymuje zwrot części wydatków zarówno za materiały, jak i robociznę dociepleniową – ważne, by koszty te mieściły się w ustalonych limitach programu (np. maksymalna stawka dotacji za ocieplenie 1 m² ściany).
Warto podkreślić, że aby wydatki na ocieplenie kwalifikowały się do refundacji, materiały i wykonanie muszą spełniać wymogi programu. Chodzi m.in. o odpowiednie parametry techniczne – nowe ocieplenie powinno zapewnić przegrodzie określony minimalny opór cieplny (czyli zredukować U ściany czy dachu do poziomu zgodnego ze standardami). Program nie narzuca konkretnych technologii, ale wymaga osiągnięcia efektu w postaci docieplenia budynku do współczesnych standardów. W praktyce audytor w raporcie wskazuje minimalną grubość i rodzaj izolacji, by po remoncie dom spełniał wymagany standard energetyczny. Dzięki temu dotacja trafia tam, gdzie jest realnie potrzebna – do domów nieocieplonych lub słabo ocieplonych, które po modernizacji zyskają dużą poprawę efektywności. Jeśli budynek już teraz jest świetnie zaizolowany, to najpewniej nie uzyska dotacji na dalsze docieplenia (bo nie byłoby istotnej poprawy). Program Czyste Powietrze wspiera zatem przede wszystkim ocieplanie domów, które obecnie nie spełniają norm – a po inwestycji będą zużywać dużo mniej energii, przyczyniając się do oszczędności i czystszego środowiska.
Dopłaty do ocieplenia – na jakie materiały można uzyskać dotację?
Przy planowaniu termomodernizacji ważny jest dobór odpowiednich materiałów izolacyjnych. Na szczęście program Czyste Powietrze nie ogranicza nas do jednego typu – dotację można uzyskać na różne materiały ociepleniowe, byle gwarantowały one poprawę efektywności energetycznej budynku. Najczęściej stosowane i w pełni kwalifikowane materiały to m.in.:
- Styropian – klasyczny biały EPS lub grafitowy styropian o podwyższonych parametrach izolacyjnych. Wykorzystywany głównie do ocieplania ścian zewnętrznych (system ETICS), czasem także podłóg i fundamentów (XPS).
- Wełna mineralna – skalna lub szklana, dostępna w postaci płyt lub mat. Stosowana do ocieplania poddaszy, dachów skośnych (między krokwie), a także ścian (w metodzie lekkiej suchej lub jako wełna lamelowa pod tynk). Wełna ma doskonałe właściwości termoizolacyjne i akustyczne, jest niepalna.
- Pianka PUR – poliuretanowa pianka natryskowa lub płyty PIR. Pianki PUR/PIR cechują się bardzo niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła, dlatego warstwa ocieplenia może być cieńsza. Natrysk pianki sprawdza się np. przy ocieplaniu trudnodostępnych miejsc, stropodachów itp.
- Inne izolacje – np. płyty fenolowe, izolacje refleksyjne, granulaty celulozowe do ocieplania stropów, keramzyt do podłóg, maty termoizolacyjne itd. Program nie zamyka listy materiałów, ważne jednak by miały one atesty i skutecznie poprawiały izolacyjność przegród.
Dotacja pokrywa zakup powyższych materiałów oraz wszystkich elementów systemu ociepleniowego (kleje, siatki, kołki, tynki, membrany, folie paroizolacyjne itp.) – generalnie wszystkiego, co jest niezbędne do wykonania trwałej izolacji cieplnej domu. Warunkiem jest zastosowanie materiałów o odpowiednich parametrach. Przykładowo, styropian czy wełna powinny mieć certyfikowaną lambdę (λ) zgodną z projektem, okna muszą mieć określony niski współczynnik U (np. ≤ 0,9 W/m²K), a drzwi zewnętrzne ≤ 1,3 W/m²K, aby kwalifikowały się do refundacji. W praktyce większość nowoczesnych materiałów spełnia te kryteria – warto jednak upewnić się, że wykonawca stosuje materiały z listy kwalifikowanych urządzeń i materiałów (ZUM) lub inne uznane produkty. Lista ZUM to narzędzie stworzone dla programu, które pomaga zweryfikować, czy dany produkt (np. pompa ciepła, okno, materiał ociepleniowy) kwalifikuje się do dotacji. Choć korzystanie z listy nie jest obowiązkowe przy materiałach budowlanych, to daje gwarancję, że wybierzemy rozwiązania akceptowane przez fundusz.
Podsumowując – dopłaty do ocieplenia można otrzymać niezależnie od tego, czy ocieplamy dom styropianem, wełną czy pianką, o ile tylko osiągniemy wymagany efekt termoizolacyjny. Kluczowe jest, by materiały i grubości zastosowanej izolacji pozwoliły spełnić normy programu (co zwykle zapewnia projekt audytora). Dzięki temu inwestor ma swobodę wyboru technologii ocieplenia dostosowanej do swojego budynku, a jednocześnie pewność, że uzyska dofinansowanie w ramach programu na preferowane rozwiązanie.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska – gdzie rozpatrywane są wnioski?
Wnioski o dotacje Czyste Powietrze są rozpatrywane przez właściwe terytorialnie Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW). To właśnie te instytucje – będące regionalnymi oddziałami Narodowego Funduszu – odpowiadają za ocenę merytoryczną wniosków, wydawanie decyzji o przyznaniu dotacji oraz późniejszą wypłatę środków. Po złożeniu wniosku (online przez generator lub dostarczeniu go do WFOŚ), dokumentacja trafia do odpowiedniego funduszu wojewódzkiego. Tam specjaliści sprawdzają, czy wnioskujący spełnia warunki programu (kryteria dochodowe, własność budynku, termin oddania budynku do użytku itp.) oraz czy planowany zakres prac jest zgodny z celem programu i rekomendacjami audytu. Jeśli wszystko jest w porządku, wydawana jest pozytywna decyzja i fundusz przygotowuje umowę dotacji do podpisu.
Podpisanie umowy o dofinansowanie między beneficjentem a WFOŚiGW formalnie uruchamia dotację – od tego momentu można realizować inwestycję (o ile nie zaczęło się wcześniej na własne ryzyko). Wojewódzki fundusz pełni też rolę kontrolną w trakcie realizacji projektu. Może przeprowadzać inspekcje na miejscu, aby sprawdzić postęp prac i ich zgodność z założeniami (to element zwiększonej kontroli nad wydatkowaniem środków, jaki wprowadzono w nowej edycji programu). Po zakończeniu wszystkich robót termomodernizacyjnych beneficjent składa do WFOŚiGW wniosek o płatność, czyli wniosek o wypłatę przyznanej dotacji. Należy do niego dołączyć wymagane dokumenty rozliczeniowe – przede wszystkim faktury za wykonane prace i zakupione materiały oraz wystawione świadectwo energetyczne potwierdzające osiągnięty efekt energetyczny.
Wypłata dotacji następuje po pozytywnej weryfikacji rozliczenia. Fundusz Ochrony Środowiska przekazuje środki na konto beneficjenta (lub wykonawcy, jeśli korzystaliśmy z zaliczki) – może to zrobić jednorazowo, po zakończeniu całości inwestycji, albo w maksymalnie trzech częściach (transzach), gdy rozliczamy projekt etapami. Jeżeli wybraliśmy opcję prefinansowania, wcześniej fundusz wypłacił już zaliczkę (do 35% dotacji) na podstawie przedstawionych umów z wykonawcami. Pozostała kwota dotacji jest wypłacana po zakończeniu prac i dostarczeniu kompletnego rozliczenia. Cały proces – od złożenia wniosku, przez jego ocenę, aż po wypłatę pieniędzy – odbywa się we współpracy z WFOŚiGW w danym regionie.
Trzeba zaznaczyć, że nabór wniosków ma charakter ciągły, co oznacza brak ostatecznego terminu składania aplikacji. Program przewidziany jest jako długofalowy (obecnie planuje się go do 2027–2028 roku lub do wyczerpania środków). Jednak budżet podzielony jest na transze i pule, które mogą z czasem się wyczerpywać. Na przykład w końcu 2024 r. wstrzymano tymczasowo nabór, by wprowadzić nowe zasady od marca 2025. Aktualnie (2025 r.) pula dostępnych środków to około 8–10 mld zł. W praktyce warto złożyć wniosek jak najszybciej, bo kolejki i czas oceny mogą wynosić od kilku tygodni do nawet paru miesięcy w zależności od województwa. Im szybciej złożymy wniosek, tym szybciej dostaniemy decyzję i będziemy mogli rozpocząć prace. Póki co nie ogłoszono końcowej daty programu – przyjmuje się, że potrwa on co najmniej do 2027 r., ale nic nie stoi na przeszkodzie, by skorzystać już teraz i nie odkładać ocieplenia na ostatnią chwilę.
Adenergo – wsparcie w audycie i uzyskaniu dofinansowania do ocieplenia domu
Procedury związane z uzyskaniem dotacji mogą wydawać się skomplikowane, zwłaszcza dla osób, które robią to po raz pierwszy. Na każdym etapie – od audytu, poprzez kompletowanie dokumentów, po wypełnienie wniosku i jego rozliczenie – warto działać precyzyjnie, by uniknąć błędów przy złożeniu wniosku i skrócić czas oczekiwania na decyzję. Z pomocą przychodzą eksperci z firm doradczych, takich jak Adenergo. Jako specjaliści od efektywności energetycznej budynków, oferujemy kompleksowe wsparcie dla inwestorów chcących skorzystać z programu Czyste Powietrze.
Adenergo zapewnia fachowy audyt energetyczny budynku – nasi audytorzy ocenią stan techniczny domu i przygotują rzetelny raport zawierający rekomendacje prac termomodernizacyjnych. Dzięki temu inwestor otrzymuje jasny plan działania oraz wymaganą dokumentację do wniosku. Ponadto pomagamy w przygotowaniu i złożeniu wniosku o dofinansowanie – nasi doradcy przeprowadzą przez formalności, sprawdzą poprawność danych, skompletują załączniki i wypełnią formularz, tak aby spełniał on wszystkie kryteria programu. To znacząco zmniejsza ryzyko odrzucenia wniosku z przyczyn formalnych czy konieczności jego korygowania.
Eksperci Adenergo służą też doradztwem w wyborze odpowiedniego poziomu wsparcia. Na podstawie analizy sytuacji dochodowej klienta oraz stanu budynku podpowiadamy, o jaki poziom dofinansowania można się ubiegać (podstawowy, podwyższony czy najwyższy) i co ewentualnie zrobić, by spełnić wymagane warunki. Pomagamy również dobrać optymalny zakres prac – tak, aby inwestycja była opłacalna i maksymalnie wykorzystała dostępne dofinansowanie ocieplenia domu. Nasza rola nie kończy się na złożeniu wniosku – pozostajemy wsparciem aż do momentu wypłaty dotacji. Asystujemy klientom przy rozliczaniu projektu, wypełnianiu wniosku o płatność, kompletowaniu faktur i świadectw, a także kontaktach z funduszem, aż do pomyślnego zakończenia całego procesu.
Z usług Adenergo mogą skorzystać zarówno osoby prywatne (właściciele domów jednorodzinnych), jak i wspólnoty mieszkaniowe czy przedsiębiorcy posiadający budynki kwalifikujące się do programu. Współpracujemy z klientami indywidualnymi oraz instytucjonalnymi, pomagając im uzyskać dofinansowanie w ramach programu na termomodernizację budynków. Naszym celem jest, aby każdy uprawniony inwestor mógł bez przeszkód dostać dofinansowanie na ocieplenie i przeprowadzić remont, który obniży koszty ogrzewania oraz poprawi komfort i stan techniczny nieruchomości. Jeśli planujesz ocieplenie domu w 2025 roku, skorzystaj z wiedzy i doświadczenia ekspertów Adenergo – wspólnie zadbamy o to, by Twój wniosek zakończył się sukcesem, a dom stał się ciepły, energooszczędny i przyjazny środowisku.